Kiełbasa biała parzona wielkopolska
Kiełbasa biała parzona wielkopolska różni się składem surowcowym od innych podobnych produktów. Jest produkowana wyłącznie ze świeżego, schłodzonego, a nie peklowanego mięsa wieprzowego. O jej jakości świadczy także duży udział mięsa wieprzowego klasy I, który wynosi 70% w ogólnej masie produkcyjnej. Charakteryzuje się szarą barwą na powierzchni i przekroju, z dopuszczalnymi nieznacznymi punktowymi różowymi przebarwieniami kawałków mięsa oraz matową, lekko wilgotną w dotyku powierzchnią. Kiełbasa ta bezpośrednio po zaparzeniu jest lekko biała, stąd pochodzi nazwa kiełbasa biała parzona wielkopolska.
Biała kiełbasa jest produktem bardzo popularnym na terenie całej Polski, jednak to w Wielkopolsce, od lat kiełbasę białą wyrabia się z dodatkiem majeranku, co jest charakterystyczne dla tego regionu. Poza tartym majerankiem w produkcji stosuje się sól warzoną, pieprz czarny świeżo zmielony oraz świeży tarty czosnek. Niezwykle ważny w produkcji kiełbasy białej parzonej wielkopolskiej jest krótki okres od daty uboju do przyjęcia mięsa, wynoszący między 48 a 72 h. Wymaganie to ma zapobiec przywożeniu mięsa z zagranicy. Masarnie korzystają więc z polskiego mięsa, wspierając przy tym krajowych producentów wieprzowiny. Istotne w produkcji jest również ręczne odkręcanie batonów, które w żadnym wypadku nie może być zastąpione pracą maszyn.
Na podstawie ustnych przekazów i zebranych zapisów w latach 50. XX w. udokumentowano przepisy dla dużych zakładów mięsnych na kiełbasę białą surową, a później na białą parzoną. Do wzrostu ich popularności na przestrzeni lat na terenie Wielkopolski przyczynił się fakt, iż był to region słynący z hodowli świń i produkcji wieprzowiny na dużą skalę. Stąd przy wielu okazjach, takich jak wesela, chrzciny, prymicje, jubileusze, dożynki itp. przygotowywano wyroby z mięsa wieprzowego, wśród których wyjątkowym specjałem była kiełbasa biała parzona wielkopolska. Na popularność kiełbasy wpływał również niedługi czas przygotowania i świeżość produktu. Wyjątkowość i odrębność kiełbasy białej parzonej wielkopolskiej zaczęto ściśle podkreślać w latach 90-tych XX w. O jej znaczeniu świadczy fakt, że w okresie stanu wojennego, kiedy mięso reglamentowano, wydawano rzeźnikom dodatkowe przydziały mięsa na jej produkcję. Popularność kiełbasy białej parzonej wielkopolskiej wzrosła na tyle, że rzeźnicy zaczęli ją produkować także w okresie poza świętami, dzięki czemu stała się bardzo lubianym specjałem, codziennie sprzedawanym w sklepach.
W dniu 7 lipca 2017 r. opublikowane zostało rozporządzenie rejestrujące w rejestrze chronionych naw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych nazwę kiełbasa biała parzona wielkopolska ChOG. Może być ona wytwarzana wyłącznie na terenie województwa wielkopolskiego, województwa lubuskiego (powiatów: gorzowskiego, krośnieńskiego, międzyrzeckiego, słubickiego, strzelecko-drezdeneckiego, świebodzińskiego, wschowskiego, zielonogórskiego) oraz województwa kujawsko-pomorskiego (powiatów: mogileńskiego i żnińskiego).
Region: wielkopolskie
