Miód spadziowy z Beskidu Wyspowego
Miód spadziowy pozyskiwany był na terenie Beskidu Wyspowego i Myślenickiego od niepamiętnych czasów. Pierwotnie tereny te porośnięte były Puszczą Karpacką, z dominującymi gatunkami jodły pospolitej i buka zwyczajnego. Pomimo trudnych warunków klimatycznych i poużytkowych, miejscowe pszczoły, poprzez naturalną selekcję wytworzyły szereg cech przystosowujących je do panujących tam warunków, m.in. odporność na choroby oraz dużą zimotrwałość. Te unikatowe cechy zostały dostrzeżone przez gospodarujących tu pszczelarzy i z początkiem XX w. podjęto hodowlę tych pszczół. W latach 30. XX w. hodowle te nazwano linią Dobra. Od 2014 r. linia ta objęta jest ochroną zasobów genetycznych, a na terenie dwóch gmin powiatu limanowskiego – Dobrej i Tymbarku utworzono dla niej rejon hodowli zachowawczej. Początkowo pszczoły hodowano w barciach, później w ulach kłodowych tzw. „kłodach”. Przełomem na tych terenach było wprowadzenie do pasiek uli ramkowych typu Słowian. Wraz z nim nastąpił szybki rozwój pasiek. Wprowadzono racjonalne metody gospodarki pasiecznej oraz zaczęto używać nowoczesnych urządzeń do pozyskiwania i konfekcjonowania miodu. Stan ten trwa do dziś.
Miód spadziowy z Beskidu Wyspowego to płynny lub skrystalizowany miód spadziowy. Powstaje ze spadzi jodłowej, wydalanej przez miodownicę jodłową zieloną, która bytuje na jodle pospolitej. Mszyce te pobierają z gałęzi jodłowych sok roślinny, z którego wykorzystują składniki pokarmowe, a pozostałą słodką, lepką ciecz, nazywaną spadzią składającą się głównie z węglowodanów, wydalają. Wydalana przez mszyce spadź musi zostać odnaleziona przez pszczoły, zebrana i dostarczona do ula. W ulu następuje dalszy etap produkcji, polegający na przetworzeniu przyniesionej do ula spadzi w miód spadziowy. Dojrzały, zasklepiony miód jest odbierany z uli i odwirowywany w miodarkach. Po odwirowaniu i przecedzeniu klaruje się go w odstojnikach i rozlewa.
Konsystencja miodu spadziowego z Beskidu Wyspowego jest gęsta i lepka. Miód nieskrystalizowany jest koloru czarno-zielonego z możliwymi ciemnobrązowymi przebarwieniami. Po skrystalizowaniu przybiera barwę jaśniejszą, zielonoszarą do brązowej. Miód ten ma intensywny aromat, ze specyficznym, przypominającym żywicę zapachem, smak delikatny, słodki.
Miód spadziowy z Beskidu Wyspowego zawdzięcza swoją jakość nie tylko wyjątkowym właściwościom środowiska przyrodniczego, ale również umiejętnościom lokalnych pszczelarzy. Tylko wspólne oddziaływanie wymienionych czynników pozwala uzyskać miód spadziowy odznaczający się specyficznymi cechami.
W dniu 5 sierpnia 2020 r. opublikowane zostało rozporządzenie rejestrujące w rejestrze chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych nazwę „Miód spadziowy z Beskidu Wyspowego” (ChNP). Obszar geograficzny, z którego pozyskiwany jest miód spadziowy z Beskidu Wyspowego obejmuje teren powiatu limanowskiego i powiatu myślenickiego w województwie małopolskim.
Region: małopolskie
