Cebularz lubelski
Cebularz lubelski jest okrągłym placuszkiem wykonanym z pszennego ciasta wyborowego. Na jego powierzchni znajduje się warstwa farszu z pokrojonej w kostkę cebuli wymieszanej z makiem, solą i olejem roślinnym. Brzeg placka tworzy wieniec zrumienionego ciasta o szerokości od pół do półtora centymetra. Cały cebularz może mieć średnicę od 5 do 25 cm.
A jak się go robi? Na godzinę przed wypiekiem cebulę kroi się w grubą kostkę i miesza z solą, aby zmiękła i puściła sok, który jest następnie odcedzany. Tak przygotowaną cebulę miesza się z makiem oraz olejem – i farsz gotowy. Jego porcję układa się na środku placka z ciasta, do przygotowania którego wykorzystuje się mąkę pszenną, cukier, margarynę, drożdże, wodę i sól. Ciasto to nazywa się pszennym wyborowym, gdyż ilość cukru i margaryny użyta do jego przygotowania, dwukrotnie przewyższa zwykłe ciasto pszenne.
Tradycję wypieku cebularzy zawdzięczamy lubelskim Żydom ze Starego Miasta, którzy w XIX wieku rozpowszechnili w Lublinie te niezwykłe smakowite placki. Z czasem cebularze zaczęto wypiekać także w innych miejscowościach w województwie lubelskim, w tym także w Zamościu. Ze względu na prostotę receptury i dobór niedrogich składników, pierwotnie były one smakołykami biedoty, jednak ich doskonały smak sprawił, że grono ich wielbicieli rozszerzyło się także o zamożniejsze grupy. Tak więc piekarnie żydowskie, których przed wojną było w Lublinie kilkadziesiąt, pracowały pełną parą, a zapach pieczonych cebularzy unosił się nad całą lubelską starówką, wabiąc przechodniów. Wiekowi mieszkańcy miasta do dziś wspominają ich doskonały smak.
Po wojnie Żydzi zniknęli z lubelskiej starówki, jednak zapoczątkowana przez nich tradycja wypieku cebularzy przetrwała dziejowe wichury. Właściciele piekarni „Kuźmiuk”, pierwszej uruchomionej po 1945 roku, byli jednymi z tych, którzy przenieśli recepturę cebularzy w nowe czasy. Dziś trudno sobie wyobrazić wizytę w Lublinie i okolicach bez przekąszenia choćby jednego placuszka.
W dniu 5 sierpnia 2014 r. Komisja Europejska opublikowała rozporządzenie rejestrujące nazwę Cebularz lubelski (ChOG) w rejestrze chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych. Dzięki smakowity pszenny placek z cebulą stał się 37. polskim produktem chronionym w Unii Europejskiej.
Region: lubelskie
