Miód z Sejneńszczyzny/Łoździejszczyzny/Seinų/Lazdijų krašto medus
Pod nazwą miód z Sejneńszczyzny/Łoździejszczyzny/Seinų/Lazdijų krašto medus kryje się miód pszczeli nektarowy – wielokwiatowy (płynny zwany patoką lub skrystalizowany – krupiec). Ma on specyficzne zabarwienie: od ciemnożółtego do ciemnozłotego. Jego cechą charakterystyczną jest też lekkie zmętnienie. Jest on wytwarzany z kilkudziesięciu charakterystycznych dla tego obszaru gatunków roślin miododajnych m.in.: wierzb, klonów, mniszka pospolitego, maliny, kruszyny, koniczyny białej i łąkowej, komonicy, nostrzyka, itp. Pyłki roślin uprawnych monokulturowych mogą się znajdować w miodzie wyłącznie w ilościach śladowych, czyli poniżej 5% – dlatego pasieki nie mogą być ustawione bliżej niż 2000 m od pól objętych monokulturową uprawą. Miód pozyskuje się wyłącznie w okresie trzech miesięcy: od połowy maja do połowy sierpnia, chyba że na przeszkodzie staną szczególne warunki klimatyczno-pogodowe, które doprowadziłyby do przesunięcia okresu wegetacyjnego.
Pszczelarz zabiera miód pszczołom (dopuszczalne jest pozostawienie niewielkiej jego ilości w ramkach) i odwirowuje go na zimno, z wykorzystaniem siły odśrodkowej. Potem odcedza się resztki wosku lub zanieczyszczenia, a następnie złoty, pyszny nektar wędruje do pojemników, w których jest sprzedawany. Aby produkt zachował wszystkie swoje właściwości, trzeba go przechowywać w ciemnym, czystym, suchym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu, bez obcych zapachów, z dala od szkodników, w temperaturze 4-18°C, w szczelnych naczyniach.
Tradycje bartnickie a następnie pszczelarskie na Ziemi Sejneńskiej i w powiecie Łoździeje sięga czasów prasłowiańskich. Bartnictwem zajmowały się pogańskie plemiona Jadźwingów zwanych inaczej Sudawami, wytępione wraz z nastaniem panowania Zakonu Krzyżackiego, czyli w XIII wieku. Prawo Bartne zostało oficjalnie wpisane do Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego – w imię jego zasad karano bardzo surowo, zarówno za kradzieże jak i niszczenie barci oraz pszczół, a bywało też, że amator cudzego miodu zawisł na stryczku. W XVII wieku, gdy potężne leśne zasoby zaczęto masowo wycinać, część barci w postaci kłód drewnianych powędrowała do gospodarstw i w ten sposób podupadające bartnictwo powoli zaczęło ustępować miejsca pszczelarstwu. Najdłużej bartnictwo utrzymało się właśnie w okolicy Łoździejów oraz na Ziemi Sejneńskiej. Dodajmy, że pierwsze w Królestwie Polskim Koło Pszczelarzy powstało właśnie w Sejnach, w 1873 r. O tym jak ważne było zawsze ono dla miejscowej społeczności świadczą zachowane szczegółowe spisy z XIX i XX w., w których zaznaczona jest nie tylko ilość uli ale i ich typy. Miód znajduje się także w recepturach lokalnej kuchni. Dodaje się go np. do wypieków, pierników, miodów pitnych a także np. wigilijnej kutii.
31 stycznia 2012 r. miód z Sejneńszczyzny/Łoździejszczyzny/ Seinų/Lazdijų krašto medus został zarejestrowany przez Komisję Europejską jako Chroniona Nazwa Pochodzenia. Jest to pierwszy polski produkt transgraniczny. O jego rejestrację wspólnie wnioskowali producenci z Polski i Litwy. Obszar produkcji miodu położony jest w dorzeczu Niemna na pograniczu Polski i Litwy, na terytorium Pojezierza Wschodniosuwalskiego. Po stronie polskiej nazwa dotyczy 4 gmin powiatu sejneńskiego (Sejny, Giby, Krasnopol, Puńsk) oraz 5 gmin powiatu suwalskiego (Suwałki, Szypliszki, Jeleniewo, Rutka-Tartak, Wiżajny). Po stronie litewskiej odnosi się do 12 gmin regionu Łoździeje (Kapciamiestis, Veisejai, Kuciunai, Lazdijai, Seirijai, Norageliai, Sventezeris, Teizai, Slavantai, Budvietis, Sestokai, Krosna). Do miodu wytworzonego po stronie polskiej odnosi się określenie miód z Sejneńszczyzny, a Lazdijų krašto medus do miodu wytworzonego po stronie litewskiej.
Region: podlaskie
